Konferencja „Przewozy kolejowe między Niemcami a Polską – osiągnięcia i perspektywy” 22.09.2014, Berlin

W dniu 22 września w Audytorium Friedrichstrasse w Berlinie odbyła się konferencja „Przewozy kolejowe między Niemcami a Polską – osiągnięcia i perspektywy”. Organizatorami wydarzenia byli Forum Kolejowe Railway Business Forum (RBF), Partnerstwo-Odra i Verkehrsverbund Berlin-Brandenburg (VBB). Wzięło w nim udział ponad 100 specjalistów z branży kolejowej z Polski i Niemiec, a wśród prelegentów byli obecni m.in. podsekretarz stanu ds. kolei w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Klepacki, sekretarz stanu w federalnym Ministerstwie Transportu i Infrastruktury Cyfrowej Enak Ferlemann.

Konferencję otworzyli Ambasador RP w Berlinie dr Jerzy Margański, Prezes Zarządu VBB Susanne Henckel i przewodniczący RBF Adrian Furgalski. Ambasador RP dr Jerzy Margański zwrócił uwagę na ogromne znaczenie wymiany gospodarczej między Polską a Niemcami, w tym na dynamiczny wzrost eksportu z Polski od czasu wstąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku. Podkreślił dobrą jakość połączeń drogowych i lotniczych. Jednocześnie wskazał na zapóźnienia w infrastrukturze kolejowej, podkreślając konieczność jej pilnej rozbudowy, modernizacji i elektryfikacji, zwłaszcza w obszarze przygranicznym po stronie niemieckiej. Wśród kluczowych połączeń dla przyszłości wzajemnej współpracy wymienił połączenia na linii Berlin–Szczecin, Berlin–Wrocław i Drezno–Wrocław.

Prezes Susanne Henckel przedstawiła osiągnięcia odbywających się od 2011 r. spotkań w ramach Okrągłego Stołu Komunikacyjnego, które służą jako ponadregionalne forum dyskusji i wymiany doświadczeń oraz rozwiązywania wspólnych problemów dotyczących m.in organizacji ruchu transgranicznego i finansowania inwestycji. Adrian Furgalski wskazał na możliwości wykorzystania programu „Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility) w procesie integracji systemów kolejowych i budowania spójności transportowej Unii Europejskiej do 2020 r. Odczytany został również list od wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Gospodarki Janusza Piechocińskiego skierowany do uczestników konferencji, w którym zapewnił o priorytetowym charakterze kolei w zrównoważonym rozwoju środków transportu.

W referacie na temat „Rozwoju współpracy gospodarczej między Polską a Niemcami w kontekście wzrostu znaczenia kolei” podsekretarz stanu Zbigniew Klepacki zaprezentował aktualne dane dotyczące rozwoju polskiej kolei i zapowiedział dalsze inwestycje w infrastrukturę w ramach programu „Łącząc Europę” i przy wsparciu ze środków unijnych. Przypominał też o osiągnięciach sektora producentów sprzętu kolejowego m.in. DB Regio zamówiło pociągi w bydgoskich zakładach PESA na 120 mln EUR, PKP Cargo obsługuje 19% ogólnego wolumenu handlu między Polską a Niemcami, a Siemens we współpracy z Newag dostarcza wagony metra.

Kolejne sesje z udziałem przedstawicieli władz lokalnych i państwowych dotyczyły „Transgranicznego publicznego transportu kolejowego z perspektywy partnerstwa Odry” i „Finansowania, udogodnień oraz uwarunkowań prawnych przyszłych międzynarodowych połączeń kolejowych między Polską a Niemcami”. Wiceprzewodniczący komisji ds. transportu Parlamentu Berlina wskazał na trudną sytuację na trasie Berlin–Wrocław (pod koniec grudnia zawieszone zostanie kursowanie Eurocity „Wawel”). Linia ta wymaga pilnych inwestycji. Jako drugi ważny kierunek inwestycji wskazał odbudowę połączenia z wyspą Uznam przez Ducherow i Karnin oraz połączenie obu części Świnoujścia tunelem po Świną. Wicemarszałek Województwa Lubuskiego Bogdan Nowak przedstawił strategię rozwoju województwa do 2020 r. zakładającą rozbudowę połączeń regionalnych m.in. Rzepin–Frankfurt, Gorzów Wlk–Kostrzyn, Czerwieńsk–Guben. Zaznaczył, że odbudowa “Odrzanki” (Szczecin–Zielona Góra–Wrocław) nie tylko poprawi transport towarowy między Szczecinem i Świnoujściem, ale też umożliwi korzystanie z połączenia między Berlinem i Wrocławiem.

Sekretarz stanu Enek Fereleman przedstawił stan prac nad regulacjami unijnymi w zakresie pakietów kolejowych i przypomniał o potrzebie szybkiej ratyfikacji polsko-niemieckiej umowy o współpracy ws. komunikacji kolejowej podpisanej prawie dwa lata temu. Ekspert narodowy z Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. mobilności i transportu Gerard Troche jako podstawowe problemy polsko–niemieckiej sieci kolejowej wymienił: długi czas podróży, wysokie koszty przejazdów, niską częstotliwość kursów, nieprzejrzystą strukturę rynku, niekorzystne narodowe priorytety inwestycyjne oraz brak równowagi w inwestycjach w kolei i drogi. Jednocześnie dostrzegł wzrost tempa budowy i elektryfikacji na wielu odcinkach, korzystny prosty przebieg tras nie wymagający większy nakładów finansowych i czasowych oraz duże wsparcie ze strony Unii Europejskiej.

Ostatnia sesja dotyczyła zagadnień „Transportu kolejowego między Polska a Niemcami – możliwości i bariery” oraz „Problemu zezwoleń i dopuszczeń do eksploatacji pojazdów szynowych”. Pełnomocnik Zarządu PKP PLK Ireneusz Kluczyk wśród najważniejszych zadań na nadchodzące lata wskazał m.in. elektryfikację na trasie Berlin–Szczecin, inwestycję mostową na odcinku Bielawa Dolna–Horka, usprawnienie połączenia Wrocław–Drezno, utrzymanie mostu Zgorzelec-Görlitz i modyfikcję stacji Görlitz. Wskazał również na dotychczasowe efekty spotkań zarządców infrastruktury PKP PLK i DB Netz oraz przewoźników, które pomogły m.in skrócić czas oczekiwania na przygotowanie rozkładów jazdy przez modelowe połączenie systemów transgranicznych. Dalsze wspólne prace mają skupiać się na zwiększeniu liczby bezpośrednich połączeń, atrakcyjnych ofertach biletów, wyższej jakości świadczonych usług, lepszej informacji oraz przyśpieszeniu i zwiększeniu częstotliwości kursowania pociągów. Dodatkowo „Raport techniczny na temat możliwości oraz przeszkód bezpośredniego połączenia Berlin–Gorzów Wlkp” przedstawili Susanne Henckel (VBB) i Detlef Brocker (NEB).

Dyrektor Regionalny DB Regio Nordost Joachim Trettin przedstawił krótki zarys historii przewozów pasażerskich koleją między Polską a Niemcami od początku lat 90., a jako wyzwania na przyszłość wymienił usprawnienie procesu homologacyjnego dla transportu transgranicznego, wzajemnej komunikacji między zagranicznymi przewoźnikami i pasażerami, a nawet zasugerował zaplanowanie na przyszłość wydłużenie tras Berlin–Szczecin do Kołobrzegu i Berlin–Wrocław do Opola. Prezes Eisenbahn-Bundesamt Gerald Horster i prezes Urzędu Transportu Krajowego Krzysztof Dyl dodatkowo w swoich wystąpieniach zajęli się kwestią ułatwień w procesie dopuszczeń do eksploatacji pojazdów szynowych zarówno po stronie niemieckiej, jak i polskiej.

W jednym z ostatnich referatów przedstawiciel Zespołu Doradców Gospodarczych TOR i Stowarzyszenia Transportu Publicznego Bogusław Kowalski krytycznie ocenili integrację systemów kolejowych, która nie nadąża za procesem integracji europejskiej i za zmianami w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Jako przyczyny tworzenia się różnicy między granicą państwa i granicą kolejową wskazali m.in. traktowanie linii przygranicznych jako peryferyjnych, rywalizację między przewoźnikami, zbyt małe zaangażowanie i determinację władz państwowych. Z roku na rok zapotrzebowanie na komunikację między województwami przygranicznymi rośnie, a skoro oferta transportu kolejowego nie jest w stanie temu sprostać, liczba pasażerów oraz obroty będą systematycznie zmniejszały się. W związku z tym zaapelowali o zmianę sposobu myślenie i większe zaangażowanie, jeśli kolei w przyszłości ma odgrywać rolę jako ważny ekologiczny i bezpieczny środek transportu. Wymaga to współpracy władz centralnych i regionalnych, wspólnego zarządzania infrastrukturą, zaangażowania środków na modernizację i rozbudowę linii, jak również wspólnego ogłaszania przetargów przez organizatorów. Jak podsumował Bogusław Kowalski, wiele rzeczy udało się zrobić, ale ciągle jest to za mało.

Opracowanie: JS/WPHI