Wsparcie UE w kryzysie wywołanym koronawirusem

Zachorowania na COVID-19 spowodowały trudności dla wszystkich obywatelek i obywateli oraz społeczeństw i gospodarek państw członkowskich EU. W tej sytuacji ważniejsze niż kiedykolwiek jest, aby reagować w sposób skoordynowany i transgraniczny na szczeblu europejskim. Dlatego już w marcu Komisja Europejska przedstawiła skoordynowane środki nadzwyczajne mające na celu złagodzenie społeczno-gospodarczych skutków pandemii COVID-19.

Kraje Unii robią wszystko, co w ich mocy, aby wspierać się wzajemnie w kryzysie. Obejmuje to darowizny podstawowego sprzętu medycznego, takiego jak maski ochronne i respiratory. Ponadto kraje przyjmują ciężko chorych pacjentów z innych części UE. Unia Europejska finansuje badania nad leczeniem i szczepionką, organizuje wspólne zaopatrzenie w niezbędny sprzęt i zapewnia państwom UE łączną kwotę 37 mld euro na walkę z nowym wirusem.

Jedną z bezpośrednich gospodarczych konsekwencji pandemii koronawirusa jest nagła utrata płynności finansowej, która jest szczególnie dotkliwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Jednocześnie postrzegane ryzyko nagle gwałtownie wzrasta, przez co banki są mniej skłonne do udzielania kredytów MŚP. W związku z tym do wsparcia takich pożyczek potrzebne są gwarancje UE. Unia Europejska zapewnia fundusze na złagodzenie skutków gospodarczych pandemii dla MŚP. W tym celu Komisja Europejska uwolniła miliard euro z Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (EFSI), który służy jako gwarancja dla Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI). EFI może tym samym udzielać specjalnych gwarancji, które stanowią zachętę dla banków i innych kredytodawców do zapewnienia płynności finansowej co najmniej 100 000 dotkniętych europejskich MŚP. Oczekuje się, że zostaną przez to uruchomione środki finansowe w wysokości 8 miliardów euro.

Państwa członkowskie naciężej dotknięte kryzysem związanym z koronawirusem będą miały dostęp do wsparcia finansowego w wysokości do 800 milionów euro w 2020 roku. Decyzje w sprawie tego wsparcia będą podejmowane w każdym przypadku indywidualnie. Przykładowo dla Polski uruchomiono 2,6 mld zł z funduszy unijnych na dofinansowanie pensji oraz składek pracownic i pracowników firm, którym spadły obroty. Pieniądze pochodzą z funduszy unijnych, a konkretnie z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). W celu uruchomienia środków rząd musiał porozumieć się z marszałkami województw, ponieważ jedną częścią pieniędzy dla Polski z EFS dysponuje rząd, a drugą poszczególne województwa. 

Firmy (także te, które nie zatrudniają pracowników), którym spadły obroty, będą mogły skorzystać z dofinansowania do pensji i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników. Dofinansowanie jest uzależnione od spadku obrotów:

• spadek obrotów o co najmniej 30% – można będzie otrzymać dofinansowanie w wysokości do 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na każdego pracownika wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne (ok. 1500 zł miesięcznie na jednego pracownika, czyli do ok. 4500 zł w ciągu trzech miesięcy);
• spadek obrotów o co najmniej 50% – można będzie otrzymać dofinansowanie w wysokości do 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na każdego pracownika wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne (ok. 2100 zł miesięcznie na jednego pracownika, czyli do ok. 6300 zł w ciągu trzech miesięcy); 
• spadek obrotów o co najmniej 80% – można będzie otrzymać dofinansowanie w wysokości do 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na każdego pracownika wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne (ok. 2700 zł miesięcznie na jednego pracownika, czyli do ok. 8100 zł w ciągu trzech miesięcy).

Z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników będą mogły skorzystać też organizacje pozarządowe, fundacje, stowarzyszenia, kościelne osoby prawne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne i spółki non-profit.

Wsparcie będzie udzielane przez trzy miesiące. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej szacuje, że w ten sposób zostanie uratowanych około pół miliona miejsc pracy. Resort wyjaśnia też, jak liczony będzie spadek obrotów. Otóż przedsiębiorca będzie mógł wskazać dowolne dwa kolejne miesiące w 2020 roku (np. luty-marzec) lub następujące po sobie 60 dni kalendarzowych i zestawić obroty z tego okresu z dwoma analogicznymi miesiącami 2019 roku.  

W przypadku organizacji pozarządowych obowiązują progi analogiczne do tych dla przedsiębiorstw, dotyczą one jednak nie obrotów, a spadku przychodów z działalności statutowej. Do określenia poziomu spadku przychodów (podobnie jak u przedsiębiorców) brane pod uwagę będą dwa kolejne miesiące w 2020 roku (np. luty-marzec) lub następujące po sobie 60 dni kalendarzowych, który zestawić trzeba z analogicznym okresem z 2019 roku.

Pieniądze będą przyznawane przez powiatowe urzędy pracy. Wniosek o dofinansowanie (elektronicznie poprzez platformę praca.gov.pl) należy złożyć do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na swoją siedzibę lub miejsce wykonywania pracy przez pracowników w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Możliwość składania wniosków online za pośrednictwem platformy praca.gov.pl firmy mają już od 9 kwietnia. 10 kwietnia usługa zostanie uruchomiona dla osób samozatrudnionych, a wkrótce także dla organizacji pozarządowych.

Więcej informacji:

8 mld EUR dla 100 000 MŚP | Komisja Europejska

Solidarność: jak kraje UE pomagają sobie nawzajem w walce z koronawirusem | Parlament Europejski

Koronawirus: państwa UE mają otrzymać pomoc z Funduszu Solidarności | Parlament Europejski

Dopłacimy do wynagrodzeń, by utrzymać zatrudnienie | Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej